به گزارش recive،با گذشت یک هفته از مهار آتش سوزی در جنگل های باستانی هیرکانی روستای الیت چالوس یک استاد منابع طبیعی از جزئیات این عملیات اطفا آتش می گوید.
ایسنا در خبری نوشت:دکتر هادی کیادلیری نایب رییس انجمن جنگلبانی گفت: حدود ۲۰ درصد از درختان جنگلهای الیت آسیب دیدهاند چرا که ما خیلی کمبود نیروی آموزش دیده و فنی داشتیم.
بعضی وقتها خیلی نیروها اضافه میشدند ولی هیچ تخصصی نداشتند و از روی دلسوزی میآمدند. این افراد به جای اینکه بتوانند کمک کنند، باعث بروز مشکلاتی هم میشدند. بهگونهای که هم خودشان در منطقه دچار مشکل میشدند، هم در بالگردها جای بعضی نیروهای توانمند را میگرفتند.
نیروهای زمینی نقش اصلی را در خاموش کردن آتشسوزی جنگلها دارند؛ برخورداری آنها از تجهیزات مناسب، مهم است.
آتش سوزی جنگل های الیت
آتش در جنگل های باستانی چالوس، حوالی ۱۰ آبان آغاز شد.
اهالی محلی از همان ساعات نخست هشدار دادند که آتشسوزی بسیار جدی است و حتی تصاویر و ویدئوهایی را منتشر کردند؛ اما به گفتهٔ آنان، این هشدارها جدی گرفته نشد و همین بیتوجهی سبب گسترش سریع شعلهها شد.
در روزهای بعد، مقامهای مسئول از جمله استاندار اعلام کردند که تجهیزات اطفای حریق «در حال آمادهسازی است»؛ اظهاراتی که نشان میداد برای مواجهه با چنین بحرانی آمادگی کافی از پیش وجود نداشته است. با وجود تأخیرها، یک فروند هواپیمای ایلوشین وارد عملیات شد، اما به دلیل ناتوانی در برداشت آب از دریا، مجبور بود برای هر بار آبگیری مسیر طولانی تا تهران را طی کند و مخزن ۴۰هزار لیتری خود را پر کند. این رفتوبرگشتهای زمانبر باعث شد عملیات هوایی تأثیر قابلتوجهی در مهار آتش نداشته باشد.
جنگلها در روستای الیت جاده چالوس حدودا از دو تا سه هفته درگیر این آتشسوزی بود؛ آتش هر بار خاموش میشد اما به دلیل وجود آتش پنهان پس از مدتی دوباره شعله ور میشد؛ تا سرانجام با کمک هواپیماهای دو کشور همسایه و تلاش نیروهای آتش نشانی و هلال احمر و جنگل بانی آتش در این منطقه فروکش کرد.
روایت نائب رئیس انجمن جنگل بانی
یک پنجم جنگلهای الیت سوخت و از بین رفت!
نایب رییس انجمن جنگل بانی گفت: زمانی که چهار پنج اصله درخت آتش میگیرد، امکان ندارد بتوانید بالگرد برای اطفا هماهنگ کنید مگر اینکه چنین تجهیزاتی در اختیار سازمان منابع طبیعی یا محیط زیست باشد
دکتر هادی کیادلیری درباره نقش کمبود تجهیزات و نبود هماهنگیهای لازم در گسترش و تداوم آتشسوزی جنگلهای الیت با توجه به اینکه در گزارش کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس نیز این موضوع به عنوان یکی ار دلایل گسترش آتشسوزی ذکر شد، گفت: آتشسوزی الیت درسهای بسیار بزرگی هم داشت و به ما کمبودها و نقاط قوت و ضعف را بهطور کامل نشان داد.
وی با بیان اینکه علت طولانی شدن اطفای آتشسوزی الیت دلایل علمی و بحثهای علمی دارد، اظهار کرد: برخی اظهارنظرهای مطرح شده منطقی و قابل پذیرش است و بعضی قابل پذیرش نیست. من تقریبا از ابتدای آتش سوزی در جریان اتفاقات و اقدامات قرار گرفتم البته مسئولیت مستقیم من نبود ولی چون مناطق را میشناختم با من تماس گرفتند. به محضی که روستاییان به من اطلاع دادند که چند اصله درخت آتش گرفته است، افرادی را به آن منطقه فرستادیم. آنان آتش را خاموش کردند.
این استاد منابع طبیعی ضمن اشاره به اینکه رفت و برگشت به محل آتشسوزی جنگلهای الیت بهصورت پیاده ۱۲ ساعت زمان میبرد و منطقه صعبالعبور است، گفت: سه روز بعد دوباره تماس گرفتند و گزارش آتشسوزی در منطقه را دادند. دوباره نیرو فرستاده و آتش اطفا شد. این کار دو سه بار این تکرار شد. برخی به این نتیجه رسیده بودند که آتشسوزی عمدی است. پس از گسترش آتشسوزی، خودم به منطقه رفتم و حدود ۱۲ روز در عرصه بودم.
چگونه گسترش آتش در جنگلهای الیت متوقف شد؟
وی درباره جنس آتش در حریق جنگلهای الیت گفت: این نوع آتش خطرناک است چون از زیر لاشبرگها حرکت و به محلهای دیگر سرایت میکنند. وقتی آتش را در یک نقطه اطفا میکنید، گمان میکنید کار تمام شده، در حالی که آتش هنوز در زیر زمین در حال حرکت است و زمانی که به مکانی دارای مواد قابل اشتعال میرسد مانند یک درخت توخالی مثل دودکش عمل میکند و این حرارت از زیر زمین بالا میزد و به همین علت آتشسوزی در عرصه پراکنده بود.
نایب رییس انجمن جنگل بانی تاکید کرد: به منظور اطفای موثر آتش باید جنس و رفتار حریق را بدانی تا بتوانی راهکار مناسب اتخاذ کنی. من زمانی که شرایط را در منطقه دیدم، پیشنهاد احداث آتشبر را دادم چون با توجه به جنس آتش و شرایط منطقه، اطفای موردی آتشسوزیها موثر نبود و فقط موجب فرسودگی نیروها میشد بنابراین حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر از محل آتشسوزی را آتشبر زدیم یعنی حدود ۱۷۰۰ متر را از بالا تا پایین به عرض ۱۵ متر را مشخص و در این محدوده هرچیزی که موجب انتقال آتش میشد را پاکسازی کردیم البته منظورم درختان نیست. این کار واقعا کمک کرد تا آتش متوقف شود.
کیادلیری اضافه کرد: وقتی پیشروی آتش متوقف شد، راحتتر توانستیم با آتش مبارزه کنیم. زمانی که سازمان مدیریت بحران در چنین مواردی وارد عمل میشود حتما باید از متخصصان همان رشتهها کمک بگیرد یا هدایت کنندهها باید متخصص در آن زمینه باشند، در غیراینصورت زحمات هدر میرود و نیروها فرسوده میشوند.
تاثیر برخورداری محیط زیست و منابع طبیعی از بالگرد در واکنش سریع به حریقهای جنگلی
معاون آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت برخورداری سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی از بالگرد به واکنش سریع به حریقهای جنگلی گفت: زمانی که چهار پنج اصله درخت آتش میگیرد، امکان ندارد بتوانید بالگرد برای اطفا هماهنگ کنید مگر اینکه چنین تجهیزاتی در اختیار سازمان منابع طبیعی یا محیط زیست باشد. این نکتهای است که باید راجع به آن فکر کرد تا بتوانیم به آتشسوزیهای جنگلی واکنش سریع نشان دهیم.
مشکل کمبود نیروی آموزش دیده و تجهیزات در اطفای آتشسوزیهای جنگلی
کیادلیری با اشاره به امکانات دردسترس پس از احداث آتشبر اظهارکرد: ما ابزار و امکانات خیلی کم داشتیم. خیلی کمبود نیروی آموزش دیده و فنی داشتیم. بعضی وقتها خیلی نیروها اضافه میشدند ولی هیچ تخصصی نداشتند و از روی دلسوزی میآمدند. این افراد به جای اینکه بتوانند کمک کنند، باعث بروز مشکلاتی هم میشدند؛ بهگونهای که هم خودشان در منطقه دچار مشکل میشدند، هم در بالگردها جای بعضی نیروهای توانمند را میگرفتند. این وضعیت به نحوه سازماندهی و مدیریت بر میگشت که باید از آن درس گرفته و اصلاح شود.
وی درباره میزان تاثیرگذاری برخورداری از بالگرد بر اطفای بهموقع آتشسوزیهای جنگلی گفت: وجود بالگردها بینهایت در جابجایی نیروها موثر بود چون رفت و برگشت به منطقه آتشسوزی بهصورت پیاده ۱۲ ساعت زمان میبرد و واقعاً بالگرد در این شرایط کمکگننده بود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: هواپیماها بهویژه هواپیماهایی که از ترکیه آمدند در اطفای لکههای آتشسوزی خیلی موثر بودند. هواپیمای ایلوشن با وجود اینکه قدرت حمل ۴۰ تن آب را دارند ولی مخصوص اطفای حریق در جنگلهای کوهستانی نیستند و بیشتر در اطفای حریق مناطق دشتی و مزارع کاربرد دارند.
نیروهای زمینی، بازیگران اصلی اطفای آتشسوزی جنگلها
وی تصریح کرد: نیروهای زمینی نقش اصلی را در خاموش کردن آتشسوزی جنگلها دارند پس برخورداری آنها از تجهیزات مناسب، مهم است. ایجاد هماهنگی و واکنش سریع هم در جلوگیری از گسترش آتش تاثیر زیادی دارد. زمانی که اطفای آتشسوزی در جنگلهای الیت ادامه داشت، منطقهای در کلادشت آتش گرفت. همان روز هواپیماهای ترکیه دو پرواز به آن منطقه انجام دادند و آتش کنترل شد ولی اگر قرار بود برای اعزام نیرو هماهنگ کنیم، این کار زمان میبرد.
کیادلیری ضمن اشاره به اهمیت فناوری در مهار آتشسوزیهای جنگلی گفت: اقدامات نرمافزاری برای مهار آتش جنگلهای الیت دیده نمیشد و در تصاویر بیشتر کارهای فیزیکی مشاهده میشد ولی خیلی از برنامهریزیها که منجر به اطفای آتش شد بر مبنای تشخیص مسیر حرکت آتش، مختصات آن، ارسال بهلحظه آنها برای خلبانان، شناسایی نقاط بحرانی و سنجش دما و رطوبت خاک انجام شد.
حدود ۲۰ درصد از درختان جنگلهای الیت آسیب دیدهاند
وی درباره میزان خسارت به جنگلهای الیت اظهارکرد: مطالعه دقیقی در این زمینه انجام نشده است اما برآورد میکنم که ۱۰ تا ۲۰ درصد درختان این منطقه آسیب دیدهاند چون آتش با سرعت در سطح حرکت میکرد و نمیتوانست به درختان جوان و زنده آسیب زیادی زند اما آتش شبها در درهها گیر میکرد و با توجه به عمق بیشتر لاشبرگ در درهها و پایین بودن ارتفاع هوای سرد،تاج درختان دچار آتش سوزی و در این هنگام حریق دیده میشد.
کیادلیری ضمن تاکید بر نیاز به هواپیماهای مناسب برای اطفای آتشسوزیهای جنگلی اظهار کرد: کشور ایران ۷ درصد پوشش جنگلی دارد و یک درصد خاک ایران جنگلهای شمال است.
با این حال گفته میشود جنگلهای شمال ۴۰ میلیون سال قدمت دارد و گونههایی که در آن زیست میکنند، در جهان بینظیر هستند بنابراین چنین زیست بومی تنها متعلق به ایران نیست بلکه متعلق به بشریت است. بسیاری از گونهها در جهان به اسم ایران در جنگلهای هیرکانی زنده میکنند. ۳۰۰۷ هزار هکتار آن در یونسکو ثبت شده است.
معاون آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: بسیاری از درختانی که در آتشسوزیها از بین رفتهاند را مطالعه نکردهایم. شاید موجودات و حشراتی داخل آنها بودند که برای ما ناشناخته باشند. بعضی از آنها باستانی هستند. به عبارت دیگر آتشسوزی جنگلها مانند سوزاندن کتابی است که هنوز آن را نخواندهایم.
کیادلیری در پایان تاکید کرد: پژوهش درباره این عرصهها نیازمند تخصیص بودجه است. من برای بهرهگیری از ظرفیت دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی برای برآورد خسارت زیستمحیطی بودجه ندارم. درواقع اندازه پرسپولیس استقلال هم بودجه برای مطالعات زیستمحیطی نداریم.
۲۳۳۲۱۷
