تینا مزدکی: اگر بخواهیم با خودمان صادق باشیم، باید بگوییم که انسان (هومو سپینس) علاوه بر اینکه جانداری بسیار پیچیده و جالب است، از نظر زیستی جانوری شکارچی، اجتماعی و بسیار خطرناک است. ما از موجودات تکسلولی به موجوداتی تبدیلشدهایم که میتوانند بهتنهایی فکر کنند. انسانها مغز بزرگی دارند، به همین دلیل است که میتوانند بهصورت شناختی فکر کنند و کارهایی را انجام دهند که بسیاری از حیوانات نمیتوانند انجام دهند. اما باید بدانید که در میان این جانوران، جانورانی وجود دارند که به ما نزدیکترین شباهت ژنتیکی را دارند.
شامپانزهها، جانورانی که بیشترین ارتباط ژنتیکی با انسان را دارند
وقتی صحبت از ژنتیک به میان میآید، شامپانزهها و انسانها نزدیکترین جانوران به یکدیگر هستند. ۹۸/۹ درصد از ژنهای شامپانزهها دقیقاً مشابه انسانها است. البته منطقی است؛ انسانها و شامپانزهها از نوادگان گونه مشترکی هستند که میلیونها سال پیش میزیست و درنهایت، به دو گونه مختلف انسانتباران و کپیها فرگشت پیدا کرد.
قابلتوجهترین ویژگیهایی که در طول زمان تغییر کردهاند، ویژگیهای ظاهری و رفتاری بوده ولی DNA تا حد زیادی ثابت مانده و تنها چند تغییر جزئی داشته است. شاید همین ۰/۲ درصد تفاوت ژنتیکی، دانشمندان را نسبت به نزدیکترین خویشاوندان زیستیمان کنجکاوتر کرده باشد.
۹۴ درصد ژن انسان در بدن این حیوان خانگی است
احتمالاً یکی از شگفتانگیزترین حقایقی است که ممکن است با آن روبهرو شوید این است که سگها بیش از ۱۷٬۰۰۰ ژن خاص مشترک با ما دارند. بهعنوانمثال روند پیری سگها که ارتولوگ نامیده میشود، از جد مشترکشان با انسان مشتق شده است. یکی دیگر از شباهتهای ژنهای ما و سگها خودش را در مواقع کمبود اکسیژن نشان میدهد، در این مواقع سگ و انسان پاسخ ژنی مشابهی از خود نشان میدهند. اگرچه این ژنها کاملاً یکسان نیستند اما همین تفاوتها باعث شده است که دانشمندان ویژگیهای سلامتی انسان و سگ را موردمطالعه قرار دهند.
گربه با ۹۰ درصد ژن انسانی، سومین حیوان نزدیک به ما است
نهتنها سگها ازنظر تعداد ژن به شما نزدیک هستند، بلکه گربه شما نیز درصد بالایی از ژنهای انسانی را در بدن خود جای دادهاند. سال ۲۰۰۷ بود که دانشمندان تشخیص دادند که گربههای خانگی حبشی ۹۰ درصد ژنهای مشابه با انسان دارند. دلیلش آن است که گربهها و انسانها اجداد مشترکی از میلیونها سال پیش دارند. علاوه بر این، دانشمندان دریافتند که تعداد زیادی از ژنومها نیز مانند ژنهای انسان، فرگشت پیداکرده است.
۱۷۶۰۰ ژن از ما در بدن گاوها است
در یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ که در مجله Science منتشر شد، دانشمندان توضیح دادند که ۸۰ درصد از ۲۲۰۰۰ ژن گاو شبیه ژن انسان است. این مطالعه جامع بهقدری عجیب بود که درمجموع ۳۰۰ دانشمند از ۲۵ کشور در این تحقیق شرکت کردند تا مطمئن شوند همهچیز بهدرستی ترسیم شده است.
موش، نسخه کوچک ژنتیکی ما
۶۷ درصد از کل ژنهای ما و موشها با یکدیگر یکسان هستند. دانشمندان عاشق مطالعه موشها هستند. بسیاری از محصولات معمولاً قبل از آزمایش روی انسان روی موشها آزمایش میشوند و یکی از دلایل آن این است که درصد بالایی از ژنهای ما و موشها با یکدیگر مشترکند. حتی جالب است بدانید که ۸۵ درصد از ژنهای کدکننده پروتئین موشها و انسانها مشابه یکدیگر است.
مرغها، ششمین خویشاوند ژنتیکی انسان
پرندگان و پستانداران به یکدیگر شباهت ژنتیکی دارند. زمانی که دانشمندان شروع به مطالعه ژنهای انسان و مرغ کردند متوجه شدند که این جانوران حدود ۶۰ درصد ژن مشترک با انسان دارند. این اشتراک در چندین پروتئین که هم مرغ و هم انسان دارند دیده میشود، در واقع محققان دریافتند که پروتئینهای پاسخ ایمنی، هم در پرندگان و هم در انسانها یکسانند.
۶۰ درصد ژن، باعث بیماریهای مشترک ما و مگس میوه است
مگسهای میوه حدود ۶۰ درصد ژن مشترک با ما دارد. این حشرات کوچک به دلیل شباهت با انسانها بهشدت موردمطالعه قرار میگیرند. محققان دریافتهاند مگسهای میوه به بسیاری از بیماریهایی که انسانها دارند مبتلا میشود. این امر باعث شده تا دانشمندان آنها را بهدقت مطالعه کنند، زیرا بسیاری از پیشرفتها در مورد اطلاعات ما از بیماریها میتواند از مطالعه این حشرات حاصل شود.
یکی دیگر از اقوام ژنتیکی ما، موز شد!
موز بهطور شگفتانگیزی حدود ۶۰ درصد ژن انسان دارد. برخی از ژنهای ما که با این میوه یکسان است، شامل ژنهایی است که DNA را تکثیر میکنند و همچنین ژنهایی که چرخه سلولی را کنترل میکنند. البته توجه به این نکته مهم است که اگرچه ژنها مشابه یا یکسان هستند، اما ترکیب DNA موز و انسان تنها ۱٫۲٪ شباهت دارد!
منبع: a-z-animals
۵۴۳۲۳