ازاما و اگرهای سد تنگ سرخ تا گنبد نمکی سد چم شیر/هجمه علیه سدها پایان ندارد!

به گزارش خبرگزاری فارس از گچساران این روزها زمزمه های غیر کارشناسانه ای در خصوص سدهای در حال احداث کهگیلویه و بویراحمد به گوش می رسد صحبت هایی که در آنها بویی از منافع و خیر خواهی برای مردم این استان به مشام نمی رسد.

جایی که مسئولین انقلابی کهگیلویه و بویراحمد با دلسوزی و پشتکاری جهادی برای پیشرفت منطقه و بر طرف شدن مشکلات مردم تلاش می کنند، اینگونه حرفهای غیر کارشناسانه باعث کند شدن روند پیشرفت ها می شود.

استان کهگیلویه و بویراحمد طبق آمارها سالیانه به‌طورمیانگین از ۵۷۴ میلی متر بارش باران برخوردار می ئباشد.

وجود اینگونه باران ها ضرورت احداث سدها را در کهگیلویه و بویراحمد بیشتر می کند.

بعد از هیاهو های بسیار بر عیله احداث سد تنگ سرخ در بویراحمد حال نوبت به سد چم شیر در گچساران رسیده تا اینباراین سد مورد هجمه‌های غیر کارشناسانه قرار گیرد.

سد چم‌شیر در نزدیکی گچساران در جنوب کهگیلویه و بویراحمد در حال احداث می باشد که یکی از بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتکی ایران است ومخزن این سد ۲.۳ میلیارد مکعب ظرفیت دارد و دارای یک میلیون و ۱۰۰ متر مکعب حجم بدنه و سه دهنه سرریز اوجی دریچه دار است.

مطالعه احداث سد چم شیر در سال ۷۳ از سوی سازمان آب منطقه‌ای فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد صورت گرفت.

سد چم شیربا 85 درصد پیشرفت فیزیکی براساس برنامه ریزی سال آینده بهره برداری می شود

محمد رضا فاضل معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری فارس در این شهرستان اظهار کرد: برخی از شایعات در خصوص وجود کوه نمک در این سد صحت نداشته و تمام اقدامات احداث سد چم شیر طی سالیان متمادی با دقت کارشناسانه مورد بررسی قرار گرفته و پس از دریافت مجوزهای لازم در راستای تحول چشمگیرعملیات اجرایی آن از سال 1390 آغاز شد و در حال حاضر نیز ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و براساس برنامه ریزی قرار است سال آینده بهره برداری شود.

وی بیان کرد: اعتبار این طرح۲۳۰ میلیون یورو می باشد و ۲۵ درصد از اعتبارات فاینانس طرح سد و نیروگاه چم شیر در این شهرستان، معادل ۶۰ میلیون یورو افزایش یافته است.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران تصریح کرد: در حال حاضر نیز یک هزار نیروی متخصص، ماهر و نیمه ماهر در این سد فعالیت دارند.

فاضل بیان کرد: تاکنون ۱۴ هزار میلیاردریال سرمایه گذاری برای انجام عملیات اجرایی این سد هزینه شده است.

وی گفت:همواره اجرای پروژههای عمرانی بزرگ با چالشی به نام تخریب محیط زیست مواجه بوده از احداث جادههای بین شهری که موجب از بین رفتن مهمترین و بهترین بخش خاک میگردد تا ساخت سدهای بزرگ و کوچک که باعث زیرآب رفتن بخشی از زمینها در قسمت پشت بدنه سد می‌شود.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران خاطر نشان کرد: افزایش جمعیت طی سالهای اخیر همانند کاتالیزوری موجب افزایش سرعت تخریب محیط زیست گردیده است.

فاضل عنوان کرد: مردم بر محیط زیست تأثیر میگذارند و محیط زیست هم بر مردم، محیط زیست بر کشاورزی تأثیر میگذارد و کشاورزی نیزبر محیط زیست تاثیر خواهد گذاشت.

وی افزود: سوال مهم اینکه بقای مردم زنده امروز مهمتر است یا حفظ محیط زیستی که تولیدات غذا و حیات در آینده به آن وابسته است، جواب هر چند واضح می باشد که البته هر دو مهم هستند و اگر محیط زیست نباشد، بقای مردم به خطر میافتد ولی نحوه رسیدن به این تعادل به سادگی گفتار در عمل اتفاق نمی‌افتد و شاید مهمترین دلیل آن نداشتن توافق در نقطه تعادل است.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران ادامه داد: چندین سال پیش یک دوره پنج ساله بی بارانی منجر به قحطی در ایالت سیدا در شمال شرقی برزیل گردید که منجر به هجوم حدود 2 میلیون نفر از مردم منطقه فالجادوس به شهرهای ساحلی و در نتیجه بروز آشوب و مشکلات فراوان شد.

فاضل اضافه کرد: نظیر آنچه امروزه در اکثر مواقع در مورد قحطی در آفریقا میشنویم، اما قحطی یک مسئله جهانی است و فقط مربوط به گذشته نیست.

وی افزود: یکی از مسائل مهم در مبارزه با قحطی معیارذخیره غله در دسترس به روز است که طی یک دوره 20 ساله از 1960 تا 1980 این ذخیره از 100 روز در سال به 40 روز در سال رسیده است و قاعدتاً امروزه این عدد بسیار کمتر می باشد.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران تصریح کرد: دو موضوع تأثیر گذار در افزایش ذخائر غذا یکی تأمین آب کافی و به موقع و بهبود روش آبیاری و دیگری افزایش سطح زیر کشت کشاورزی ست هر چند نحوه توزیع نیز بسیار اهمیت دارد.

فاضل عنوان کرد: سوال مهم این است که در کشوری نظیر ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک که در فصولی از سال بارشهای سیل آسا موجب بروز سیلابهای وحشتناک شده و در فصولی از سال به علت عدم بارش و از آن مهمتر در سالهای کم بارش و بدون بارش، چه روشی برای تأمین آب شرب ، کشاورزی و صنعت باید در پیش گرفت.

وی اظهار کرد: ایرانیان در گذشته مهارت فوقالعاده در احداث قناتها و بهرهبرداری از آن داشته اند، قناتها در سالهای 1330 به قبل که جمعیت ایران کمتر از 25 میلیون نفر بود مفید بودند ولی در شرایط کنونی پاسخ نیازهای 75 میلیون انسان را نمی دهند.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران خاطر نشان کرد: بین سالهای 1900 تا 2000 میلادی بیش از 33 هزار سد بزرگ و کوچک در دنیا ساخته شده که سهم آسیا، اروپا وآمریکا به ترتیب 39 ،19و 35 درصد بود و این روند هنوز هم ادامه دارد ،بیش از 2700 سد با ارتفاع بیش از 60 متر دردنیا وجود دارد که سهم ایران از این رقم تنها 60 سد بزرگ و سهم ترکیه، همسایه ما از این رقم 195 عدد است.

فاضل ادامه داد: در مجموع تعداد سدهای بزرگ و کوچک دنیا براساس گزارش( Cold2000 I ) به رقمی بیش از 30 هزار عدد رسید که سهم چین 46.2 درصد، آمریکا 13.8 درصد، ترکیه 1.3 درصد، کشورهای اروپایی اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، انگلیس، نروژ و آلمان حدود 7.3 درصد و البته ایران سهم زیادی ندارد.

وی گفت: در اروپای غربی پرباران و سرسبز تا سال 2000 بیش از
4277 سد بزرگ ثبت شده و فقط در اسپانیا حدود 1200 سد وجود دارد.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران تصریح کرد: مقایسهای بین مقدار تناژ آلاینده تولید شده در سال 1378 ناشی از نیروگاههای حرارتی، گازی، ترکیبی و نیروگاههای برق آبی بسیار جالب توجه است.

فاضل بیان کرد: مجموع تناژ آلاینده های تولید شده نظیر اکسید گوگرد، مواد جامد و گاز کربنیک خارج شده از نیروگاههای غیر آبی در سال 78 در ایران به حدود 67 میلیون تن میرسد در حالی که کل میزان تولید این آلاینده های در همین زمان در نیروگاههای برق آبی فقط 33 هزار تن است.

وی افزود: از طرفی هزینه خسارت آلیندهای دی اکسید کربن خروجی از نیروگاههای برق آبی در سال 1378 به رقم 2/4 میلیارد ریال میرسد که در مقابل 3900 میلیارد ریال نیروگاههای غیر برق آبی بسیار ناچیز است.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران خاطر نشان کرد:حتما مهمترین دلیل اینکه انرژی تولیدی از نیروگاههای برق آبی به عنوان انرژی پاک شناخته میشود همین موضوع است.
فاضل بیان کرد: نیروگاههای برق آبی در کشورهای توسعه یافته به عنوان Green Power یعنی تولید کننده برق سبز Green Elctrical معرفی میگردد و انرژی حاصله را Environmental Friendly Energy Source یعنی انرژی دوست دار محیط زیست مینامند با توجه به روند افزایشی جمعیت و نیز روند افزایشی چالش بزرگی به نام آلودگی هوا، آیا میتوان گفت بدون داشتن

مخازن ذخیره بزرگ ناشی از احداث سد بتوان رفع نیاز بشر در زمینه برق را مدیریت کرد.

وی گفت: از فواید دیگر احداث سدها از قبیل توسعه صنایع گردشگری، اشتغال پایدار، ایجاد بستر برای توسعه صنایع آبزیان نیزنباید به سادگی عبور کرد.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران ادامه داد: زمینهای زیر کشت برده در استان خوزستان 145000 هکتار ناشی از احداث سد دز بود که اگر میزان برق تولیدی و بازدارندگی در مقابل سیالبهای مخرب خوزستان را نیز منظور کنیم، باید متقاعد شویم که منافع احداث سد بیشتر از مضرات دوران ساخت است.

فاضل اضافه کرد: بر کسی پوشیده نیست که احداث سدها علاوه بر منافع بسیار زیادی که دارد، تخریب بخشی از پوشش گیاهی را نیز به همراه خواهد داشت، همانطوریکه حرکت اتومبیلها، احداث ساختمانها، حتی انتشار کتاب، دفتر و قلم نیز آسیبهای زیست محیطی دارد، باید قبول کرد که در قرن 21 هستیم.

مخزن سد چمشیر مطلقاً هیچگونه گنبد نمکی طی مطالعات مورد اشاره مشاهده و ثبت نگردیده است

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران تصریح کرد: اخیراً در فضای مجازی مباحثی در خصوص احداث سد چمشیر مطرح گردیده است که دو نگرانی را مطرح میکنند، ابتدا و طبق روال یک دهه گذشته صنعت سدسازی را مورد تاخت و تاز قرار داده اند و در ادامه نیز آبگیری سد چمشیر را منجر به بروز فاجعه انحلال نمک دانسته اند.

فاضل بیان کرد: شروع مطالعات سد چم شیر از اوائل دهه 1370 توسط مشاور طرح شرکت تهران سحاب آغاز گردید و توجه به اینکه یکی از اهداف اولیه طرح بهبود کیفیت آب رودخانه زهره بود، این مطالعات و بررسیها در ادامه با حضور شرکتهای مهندسین مشاور مهاب قدس، مهندسین مشاور سازند آب پارس، مهندسین مشاور رویان، مهندسین مشاور آریو بهمن طرح، موسسه تحقیقات آب دانشگاه تهران، بخش علوم زمین دانشگاه شیراز و موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو ادامه وتکمیل گردید.

وی افزود:رودخانه زهره که سد چمشیر برروی آن قرار دارد به علت شرایط زمین شناسی منطقه و جنس سنگ غیر قابل نفوذ آن درایام بارش به شدت سیلابی میگردد در سیلاب های سالهای 90 ،91 و 98 دبی عبوری از محل احداث بدنه سد اعداد 2400 ،1300 و 1900 مترمکعب بر ثانیه ثبت گردید که این حجم فراوان نعمت بدون کوچکترین بهرهبرداری وارد خلیج فارس شد ، ضمن اینکه در ایام خشک و بدون بارش دبی 1.5 مترمکعب بر ثانیه نیز ثبت گردید.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران ادامه داد: دبی پایین منجر به کاهش بسیار زیاد کیفیت آب و سیلاب نیز موجب تخریب زمینهای تراز پایین با پتانسیل کشاورزی خواهد شد که در هیچ کدام از این دو حالت امکان بهره بردن بهینه از آب رودخانه نخواهد بود.

فاضل اضافه کرد: در مخزن سد چمشیر مطلقاً هیچگونه گنبد نمکی طی مطالعات مورد اشاره مشاهده و ثبت نگردیده است ومطابق لاگهای زمین شناسی گرفته شده از شرکت نفت، نزدیکترین فاصله نمک تا سطح زمین در بخشی از مخزن درعمق حداقل 400 متری میباشد و هیچگونه نمک سطحی و یا نزدیک به سطح در هیچکدام از چاهها و گمانه های حفاری شده مشاهده نشده است.

وی گفت: سازند گچساران که مخزن سد برروی آن قرار دارد در حالت پر بودن مخزن کمتر از 35 درصد سطح تماس را شامل میشود و شرایط زمین شناسی سد چمشیر بسیار شبیه به سد کوثر است که بیش از 15 سال از آبگیری آن میگذرد والبته هیچگونه انحلال معناداری در سطح آن مشاهده نمیگردد مضاف بر اینکه پس از آبگیری و مطابق انتظار شاهد بهبود کیفیت آب بوده اند، با ذخیره 2.3 میلیارد مترمکعبی آب در سد چمشیر امکان مدیریت در رهاسازی آب وجود داشته و با برنامه ریزی مناسب علاوه بر تولید برق، امکان اجرای طرحهای کشاورزی با راندمان بالا در منطقه فراهم خواهد شد.

معاون اجرایی طرح سد و نیروگاه چم‌شیر گچساران اضافه کرد:امید است با تکمیل سریعتر این پروژه عظیم ملی، مردم منطقه از مواهب ارزشمند آن بهره‌مندشوند.
 

گزارش ندا نعمتی

انتهای پیام/