یک سیاره نابود شد

تینا مزدکی_بیش از چهار دهه است که ستاره‌شناسان سیگنال‌های غیرعادی پرتو ایکس را از یک کوتوله سفید نزدیک دریافت می‌کنند. اکنون، پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که این سیگنال‌ها ممکن است ناشی از نابودی یک سیاره باشند، جهانی غول‌پیکر که بر اثر گرانش شدید ستاره متلاشی شده و بقایای آن بر سطح کوتوله سفید فرو می‌ریزد.

معمایی که از دهه ۱۹۸۰ آغاز شد

سحابی هلیکس یکی از خیره‌کننده‌ترین اجرام آسمانی است که در فاصله ۶۵۵ سال نوری از زمین قرار دارد. این سحابی، بازمانده انفجار یک ابرنواختر است که بیش از ۱۰ هزار سال پیش رخ داده و کوتوله سفید فعلی را بر جای گذاشته است.

از سال ۱۹۸۰، رصدخانه‌های مختلف از جمله چاندرا، XMM-Newton، اینشتین و ROSAT، پرتوهای ایکس پرانرژی را از این کوتوله سفید شناسایی کرده‌اند، پدیده‌ای که برای دهه‌ها ستاره‌شناسان را سردرگم کرده بود. چرا که کوتوله‌های سفید معمولاً چنین پرتوهایی را منتشر نمی‌کنند.

سیگنال‌های پرتو ایکس؛ فریادهای یک سیاره در حال نابودی؟

اکنون، تحلیل جدیدی از این داده‌ها نشان می‌دهد که این سیگنال‌ها ممکن است ناشی از نابودی یک سیاره مشتری‌مانند باشند که بیش از حد به کوتوله سفید نزدیک شده و به‌وسیله نیروی گرانشی ستاره قطعه‌قطعه شده است.

مارتین گررو، یکی از نویسندگان این پژوهش، توضیح می‌دهد:«این سیگنال‌ها احتمالاً از سقوط بقایای سیاره‌ای متلاشی‌شده بر سطح کوتوله سفید ناشی می‌شوند، جایی که این تکه‌ها تحت تأثیر دمای بالا درخشش پرتو ایکس ایجاد می‌کنند. اگر این فرضیه تأیید شود، این نخستین مورد ثبت‌شده از نابودی یک سیاره توسط ستاره مرکزی در یک سحابی سیاره‌ای خواهد بود.»

شواهدی از نابودی یک سیاره

بررسی داده‌های چندین دهه نشان داده است که شدت این پرتوهای ایکس بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۲ تقریباً ثابت بوده است. اما پژوهشگران هنگام بررسی دقیق‌تر، متوجه یک نوسان ظریف و تکرارشونده در سیگنال‌ها شدند، یک فلیکِر سه‌ساعته که می‌تواند نشانه‌ای از مدار بقایای یک سیاره در حال نابودی باشد.

این کشف، داستانی هیجان‌انگیز را مطرح می‌کند، به‌ویژه با توجه به اینکه این سیاره پیش‌تر از یک آخرالزمان دیگر جان سالم به در برده بود—انفجار ستاره‌ای که ۱۰ هزار سال پیش رخ داد. اما برای درک کامل این پدیده، بررسی‌های بیشتری روی این کوتوله سفید و دیگر ستارگان مشابه موردنیاز است.

منبع: newatlas

۲۲۷۳۲۳