برگزیدگان سومین دوره «جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان» معرفی شدند

 به گزارش خبرگزاری recive، به نقل از کانال بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان، در سومین دوره از این جایزه کتاب آثار منتشر شده در دو حوزه «روشنفکری دینی»، «اصلاح فرهنگ استبدادی و بسط دموکراسی»، که چاپ اول آنها ۱۴۰۲ بوده، مورد داوری قرار گرفتند.

بر اساس نظر هیات داوران جایزه کتاب سال مهندس بازرگان، کتاب «پیدایش مفاهیم اسلام سیاسی در ایران معاصر» نوشته آرش صفری و منتشر شده از سوی نشر نی، به عنوان کتاب سال در حوزه روشنفکری دینی برگزیده شد. همچنین کتاب «ظهور استبداد مدرن در ایران» نوشته علی رهنما و ترجمه پوریا پرندوش و منتشر شده از سوی انتشارات نگاه معاصر، به عنوان کتاب سال در حوزه «اصلاح فرهنگ استبدادی و بسط دموکراسی» انتخاب شد. کتاب « سیاست در قرآن» تالیف سید ابوالفضل موسویان و منتشر شده از سوی انتشارات دانشگاه مفید، نیز در بخش روشنفکری دینی از سوی هیات داوران شایسته تقدیر شناخته شد.

 هیات داوران جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان در سه دوره برگزاری این جایزه، عبارتند از دکتر مقصود فراستخواه، دکتر علی محمودی، دکتر مسعود پدرام، دکتر محمد حسین بنی‌اسدی، دکتر علی میر موسوی، دکتر علی ملک‌پور، مهندس محمد توسلی، دکتر فرهاد بهبهانی، دکتر تقی شامخی، محمد جواد مظفر، علی اکبر بدیع‌زادگان، مهدی معتمدی‌مهر و پرستو سرمدی.

  گزارش مراسم سومین دوره «جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان»

مراسم سومین دوره «جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان» برگزار شد. در این مراسم که از سوی بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان برگزار شد، برگزیدگان سومین دوره جایزه کتاب سال آن مرحوم اعلام شدند و مورد تقدیر قرار گرفتند. در این مراسم جمعی از شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی از جمله محمد توسلی، محمد حسین بنی‌اسدی، علیرضا علوی‌تبار، فیض‌الله عرب‌سرخی، محسن آرمین، مهدی معتمدی‌مهر، دکتر میرموسوی، محمد جواد مظفر، حسین نورانی‌نژاد، سید ابوالفضل موسویان، حجه‌الاسلام سلیمانی اردستانی، حسین رفیعی، داود سلیمانی، فرید طاهری، علی اکبر بدیع‌زادگان، عماد بهاور، علی پیرحسینلو و… حضور داشتند.

 محمد جواد مظفر: مهندس بازرگان بسیار تنها بود

محمد جواد مظفر مدیر نشر کویر و عضو هیات مدیره بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان در ابتدای این نشست گفت: «مرحوم مهندس بازرگان به رغم همه مشغله‌هایی که در طول عمر خود داشت از نوشتن غافل نشد. از نگاه من، ایشان از نمونه‌های برجسته در عصر ماست. مردی که تحصیل علم کرد در دانشکده فنی، استاد و رئیس دانشکده شد. در فعالیت‌هایی چون خلع ید انگلیس‌ها در ماجرای نفت، در مسئله آب تهران، اقداماتی که ایشان داشت و بعد نیز در جریان وقایع سال‌های دهه ۱۳۳۰ و تشکیل نهضت آزادی ایران، اقدامات بزرگی رقم زد. بعدا در زندان نیز در باب شناخت قرآن، کتاب ارزنده‌ای در حوزه شناخت کلام وحی داشت.»

او افزود: «ایشان در تمام طول عمر خود به نهادسازی، توجه جدی و ویژه داشت. این کار عجیب و بزرگی بود که ماندگار بود. انجمن اسلامی مهندسین از جمله نهادهایی است که مرحوم بازرگان و یاران‌شان به وجود آوردند. ایشان، صرفا حرف نزد و عمل کرد. کسی نبود که بتواند در قامت مهندس بازرگان، کسوت نخست وزیری را بپذیرد. او گمان داشت که با پذیرش این مسئولیت، ایجاد تعدیل کند. از نگاه من، مهندس بازرگان بسیار تنها بود. او معتقد بود که نظام عالم هستی، نظام تدریج است و باید گام به گام عمل کنیم. نزدیک به ۲۰ سال پس از این سخنان، ما شاهد پدیده‌ای به نام اصلاحات بودیم. سیاست اصلاحات، هیچ نبود، جز سیاست گام به گام. ما امروز نیز بعد از ۴۶ باز به این نتیجه می‌رسیم که باید اصلاحات صورت بگیرد. البته این اصلاحات باید ساختاری باشد.»

مظفر تصریح کرد: «وقتی که امام در روز دهم اسفند گفت که ما اتوبوس را برای طبقه متوسط و آب و برق را مجانی می‌کنیم. ایشان به امام گفته بود که آقا! وقتی می‌خواهید مسئله‌ای را مطرح کنید با ما هماهنگ کنید. چگونه ما چنین اتفاقی را رقم بزنیم؟ اندیشه و فکر ایشان بالنده و ماندگار است. ممیزی و سانسور، سال‌هاست دامنگیر ما در انتشار آثار مهندس بازرگان شده است. کتاب، تنها مقوله‌ای است که محکوم به اعدام می‌شود و ما حتی نمی‌دانیم چه کسانی این حکم را صادر کرده‌اند!»

  گزارش علی اکبر بدیع‌زادگان از اقدامات بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان

همچنین در ادامه این مراسم، علی اکبر بدیع‌زادگان عضو هیات مدیره بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان که در انتشار مجموعه آثار آن مرحوم نقش برجسته‌ای داشته است، در سخنانی با اشاره به خلاصه‌ای از روند تاسیس بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان و فعالیت‌های صورت گرفته در آن، این بنیاد را نهاد موثری در نشر و معرفی آثار علمی و قرآنی ایشان دانست و به شرح برخی این فعالیت‌ها پرداخت. وی در این باره، اظهار کرد: اولین اثری که ما از مهندس بازرگان در اختیار داشتیم، یادداشتی از ایشان در سال ۱۳۰۷ برمی‌گشت که مهندس بازرگان در این مرقومه، سوال داشتند که آیا زندگی بشر، بدون مذهب امکان‌‍پذیر است؟ آخرین اثر ایشان هم که توسط بنیاد فرهنگی مهندس منتشر شد در هواپیما-در جریان سفر به سوئیس- مرقوم شده بود که مربوط به دستگاه فنی برای گرمایش و سرمایش می‌شد.»

وی افزود: «همچنین سخنرانی‌ها، نامه‌ها، مقالات و کتب ایشان نیز در قالب ۴۵۹ اثر به صورت دهه به دهه توسط بنیاد تنظیم و گردآوری شده است. تا به امروز، همچنین ۳۵ اثر از مجموعه آثار ایشان نیز با نمایه‌هایی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و فرانسوی با ارجاعات به آیات قرآن توسط بنیاد گردآوری و تهیه شده است. از مجموعه‌ها، ۲۵ مجموعه چاپ شده و از این مجموعه به بعد-پس از انقلاب-اجازه چاپ نیافته است. البته حرکتی آغاز شده که شاید بتوانیم در این دولت، نسبت به چاپ این آثار اقدام کنیم. از این مجموعه آثار البته ۱۸ پادکست نیز تهیه شده و مجموعا بیش از ۲۰۰ هزار شنونده داشته است.»

   پوریا پراندوش: در یک ورطه رادیکالیسم سیاسی گرفتار شدیم

پوریا پراندوش، مترجم کتاب «ظهور استبداد مدرن در ایران» در این مراسم اظهار داشت: «ما در یک ورطه رادیکالیسم سیاسی گرفتار شدیم، در این کتاب سعی شده بیان شود که این رادیکالیسم از کجا آغاز شده و چه روندی را در پیش گرفته است. اینکه آیا راه ملایم‌تری برای ابراز مخالفت سیاسی پیش روی جوانان ایران وجود نداشت؟ یا اینکه رادیکالیسم سیاسی به جوانان ایرانی تحمیل شد؟ این‌ها از جمله سوالاتی بود که در این اثر به آن پرداخته شده است.»

وی افزود: «تاریخ اینگونه به ما پاسخ داده که ما به یک جامعه‌شناسی شکست باید بپردازیم و اینکه انسداد، چگونه یک فرزند به مانند رادیکالیسم متولد کرد. عطف به این تعبیر که خشونت در جایی پایان می‌یابد که سیاست به پایان می‌رسد، باید گفت که ما به پایان سیاست نزدیک می‌شویم.»

این نویسنده، تصریح کرد: «روند سر بر آوردن و شکل‌گیری استبداد در ایران در این کتاب مورد اشاره و بررسی قرار گرفته و به این مهم اشاره کرده که چگونه روند قهرآمیز بر رفتار سیاسی شهروندان ایران حاکم شد. اینکه چگونه نهادهای واسط، جای خود را به خیابان دادند و سرنوشت شرایط کشور به سقوط و انحطاط منجر شد.»

 میرموسوی و تبارشناسی اسلام سیاسی در کتاب آرش صفری

دکتر میر موسوی از اعضای هئیت داوران این دوره از جایزه کتاب سال مهندس بازرگان با اشاره به کتاب «پیدایش مفاهیم اسلام سیاسی در ایران معاصر»، نوشته آرش صفری و ابعاد آن-با توجه به عدم حضور مولف در ایران-، اظهار داشت: «این اثر، یک اثر ارزشمند است که به مسائل مهمی در تاریخ ایران اشاره دارد. در این کتاب، یک نگاه خاصی به پیدایش مفاهیم اسلام سیاسی در ایران داشته و به تاریخ فکری توجه کرده است. نویسنده این اثر در این کتاب تلاش کرده که شکل‌گیری این مفاهیم را مورد تبارشناسی قرار دهد.»

او افزود: «در ارتباط با اسلام سیاسی، آثار دیگری هم وجود دارد اما این اثر با دیگر آثار متفاوت است که به زمینه‌های پیدایش مفاهیم آن پرداخته است. او شکل‌گیری این مفاهیم را از طریق سه چالش «مذهب، ماتریالیسم و مارکسیسم» مورد واکاوی قرار داده است. اینکه انقلاب ما از ریشه‌های چپ برخوردار بوده و چه روندی را در این باب، طی کرده از جمله مواردی است که در این کتاب به آن پرداخته شده است. البته این کتاب، هیچ توجهی به مشروطیت به عنوان فصل مهمی در شکل‌گیری دولت مدرن در ایران را مورد غفلت قرار داده که می‌توان در باب نقد این اثر نیز به این مسئله اشاره کرد.»

 سید ابوالفضل موسویان، نویسنده کتاب «سیاست در قرآن» 

همچنین، سید ابوالفضل موسویان، نویسنده کتاب «سیاست در قرآن» نیز،با اشاره به محتوای این کتاب و انگیزه تالیف آن، اظهار داشت: «من در این کتاب به این مسئله که چه حکومتی، مطلوب قرآن است، پرداخته‌ام. اساسا آنچه در دین برای اداره امور به آن پرداخته شده، مورد توجه و واکاوی من قرار گرفته است. اداره امور با شورا بوده و اداره جامعه بر عهده مردمی است که در آن جامعه زندگی می‌کند. در بسیاری از موارد، سراغ داریم که نبی مکرم اسلام نیز به رغم اینکه با موضعی مخالف بوده، اما نظر مردم را ارجح دانسته و ترجیح داده است. من مواردی از این دست را از آنچه در جامعه پیامبر و امیرالمومنین وجود داشته، پرداخته‌ام.»

او افزود: «من از بحث ولایت پیامبر و امام آغاز کرده و بعد به اینکه پس از آن-امام معصوم-چه وضعیتی در جامعه باید رخ بدهد، اشاره کرده‌ام.»

  گزارش پرستو سرمدی از برگزاری سه دور جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان

همچنین، پرستو سرمدی، مدیرعامل بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان، دیگر سخنران این مراسم بود که ضمن ابراز مسرت از برگزاری سومین دوره جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان و ارائه گزارشی از روند اعطای جوایز این بنیاد در سال‌هاای اخیر، اظهار کرد: «از دو سال گذشته با توجه به اندیشه مهندس بازرگان و جایگاه ایشان در اندیشه روشنفکری ایران، در دو حوزه روشنفکری دینی و اصلاح فرهنگ استبداری و دموکراسی خواهی جایزه کتاب سال برگزار کردیم.»

وی افزود: «هیئتی از داوران که از اساتید این حوزه‌ها هستند به صورت استاندارد، کتاب‌های منتشر شده را مورد ارزیابی قرار داده‌اند. هیات داوران جایزه کتاب سال مهندس مهدی بازرگان در سه دوره برگزاری این جایزه، عبارتند از دکتر مقصود فراستخواه، دکتر علی محمودی، دکتر مسعود پدرام، دکتر محمد حسین بنی‌اسدی، دکتر میر موسوی، دکتر علی ملک‌پور، مهندس توسلی، دکتر فرهاد بهبهانی، دکتر شامخی، محمد جواد مظفر، علی اکبر بدیع‌زادگان، مهدی معتمدی‌مهر و پرستو سرمدی. بدین ترتیب، جایزه اولین کتاب سال مهندس مهدی بازرگان در  بخش تالیف و در حوزه روشنفکری دینی به «زنده‌یاد داود فیرحی» به دلیل تالیف کتاب «دولت مدرن و بحران قانون» تعلق گرفت. جایزه اولین کتاب سال بنیاد در حوزه اصلاح فرهنگ استبدادی به «نظام بهرامی کمیل» به دلیل تالیف کتاب «توتالیتاریسم فرهنگی، از فاشیسم تا پوپولیسم در فرهنگ و هنر» منتشر شده از سوی انتشارات کویر اعطا شد. همچنین کتاب‌های «حکمرانی خوب و توسعه، دیدگاه و یافته‌های دانیل کافمن» تالیف «مهدی مقدری» و «اندیشه‌های فقهی معاصر و مشارکت سیاسی زنان» تالیف «محمدعلی هاشمی» شایسته تقدیر دانسته شدند که هر دو کتاب توسط انتشارات نگاه معاصر منتشر شده‌اند.»

او افزود: در دومین دوره این جایزه کتاب سال، کتاب «دین و اخلاق محیط زیست: از تعارض تا اجماع هم‌پوش» نوشته دکتر ابوالقاسم فنایی و دکتر سجاد بهروزی به عنوان کتاب سال در حوزه روشنفکری دینی برگزیده شد. همچنین کتاب «معمای استبداد و دموکراسی در ایران» نوشته دکتر نیما شجاعی، به عنوان کتاب سال در حوزه «اصلاح فرهنگ استبدادی و بسط دموکراسی» انتخاب شد. کتاب « اندیشه‌های پیشرفت و تحولات جدید جامعه ایران» تالیف دکتر هادی خانیکی و منتشر شده از سوی نشر نی، در این بخش شایسته تقدیر شناخته شد.»

216216